نو
نوشيدني ها ، بخش مهمي از مواد غذايي مورد نياز روزانه ما را تشكيل مي دهند. آشاميدني ها از خواص ويژه اي برخوردار بوده و تأثير خاصي بر روي كليه سيستم بدن مي گذارند.همانگونه كه انتخاب يك نوشيدني به جا و مغذي ، تأثير مطلوبي در بهبود سلامت شخص دارد، عدم توجه در انتخاب آن زيان هاي فراواني را در بر خواهد داشت. انتخاب آشاميدني ، بايد با نوع آب و هوا تناسب داشته باشد. نوشيدني سرد در سرما و نوشيدني گرم در گرما لذت بخش نيست، زيرا نوشيدني ها موجب تغيير درجه حرارت پوست مي شوند. هنگاميكه احساس سرما مي كنيم، رگهاي زير پوستي منقبض مي شوند. يك نوشيدني گرم موجب انبساط رگهاي خوني مزبور شده و خون بيشتري را به طرف پوست مي راند در نتيجه شخص احساس گرما مي كند. عكس اين عمل با آشاميدن نوشيدني هاي خنك اتفاق مي افتد. استفاده از آشاميدني هاي تهيه شده از آب انواع ميوه ها و سبزيهاي فصل، از خواص ويژه اي برخوردار هستند و موجب نشاط روح و تقويت جسم مي شوند. همچنين شربت ها، آب و چايهاي مختلف، نوشيدني خوبي هستند. در صورتي كه چاي سياه و يا قهوه دوست داريد، دو تا سه فنجان در روز براي يك فرد بالغ و سالم مفيد است. البته اين دو فنجان چاي و يا قهوه را نبايد جزء 5/1 تا 2 ليتر مايعات مورد نياز بدن حساب كنيد، زيرا كافئين قهوه و چاي ، بدن را تحريك مي كند تا مايعات را دفع كند. در يك نگاه تركيب يك نوشيدني از نظر پزشكي بهتر است داراي خواص زير باشد و هرچقدر بيشتر اين خواص را دارا باشد مفيد تر است:
1ـ حاوي ويتامينهاي طبيعي و مواد آنتي اكسيدان باشد.2ـ داراي خواص تونيك باشد 3ـ در تهيه آن از مواد مصنوعي و مضر استفاده نشده باشد. 4ـ هنگاه مصرف دماي مناسب داشته باشد.5ـ از نظر بهداشتي استاندارد مطلوبي داشته باشد.
آب هاي معدني، آب ميوه ها و چاي هاي گياهي و عرقيات سنتي و يا حتي آب معمولي گوارا خصوصيات فوق را دارا مي باشند به همين جهت جزو بهترين نوشيدنيها توصيه ميگردند . مي توان آب هاي معدني را با آب ميوه ها مخلوط و مصرف كرد. با مصرف چاي گياهان دارويي ضمن اينكه تراز آبي بدن خود را تنظيم مي كنيد از مزايا و تركيبات آنها نيز براي هضم غذا و ساير اعضاء بدن استفاده كنيد. در ادامه به برخي نوشيدني هاي رايج اشاره مينماييم و در فرصتي ديگر از اثرات نوشيدني هاي فراموش شده سخن خواهيم گفت.
نوشيدني هاي رايج:
قهوه:
با اينكه قهوه در كشور ما چندان طرفداري ندارد اما در برخي مهمانيها كنار چاي يا ساير نوشيدني هاي گرم سرو مي شود. با تمام اينها، چند سالي است مصرف آن در ميان مردم و بهخصوص جوانان شايعتر شده است. اين نوشيدني در كشورهاي اروپايي به دليل گراني چاي، به طور معمول در صبحانه يا عصرانه استفاده ميشود. جالب است بدانيد كه اين نوشيدني در ميان ايتالياييها محبوبيت بيشتري دارد و اغلب همراه شير سرو ميشود؛ اما آيا تا به حال درباره خواص آن چيزي شنيدهايد؟
زادگاه قهوه
قهوه از درخت به دست ميآيد. محققان زادگاه آن را كشور اتيوپي مي دانند. دانه هاي قهوه حدود سال 570 بعد از ميلاد براي اولين بار كشت شده و مورد استفاده قرار گرفته است.
قهوه انواع گوناگوني دارد كه عبارتند از قهوه فوري، قهوه آسياب شده و دانههاي بوداده قهوه كه بلافاصله قبل از دم كردن، آسياب مي شوند؛ اما تنها تفاوتي كه بين قهوه فوري و قهوه معمولي وجود دارد، آن است كه قهوه هاي فوري از دانه هاي فريز شده و خشك شده قهوه تشكيل شده كه آسياب ميشود و به مصرف ميرسد.
درضمن، يك فنجان قهوه آسياب شده 115 ميلي گرم كافيين دارد، درحالي كه قهوه فوري در مقدار برابر65 ميلي گرم از اين تركيب را داراست، و قهوه بدون كافئين فقط 3 ميلي گرم كافئين دارد. از اين رو توصيه ميشود، از قهوههاي بدون كافئين بيشتر استفاده شود و براي نگهداري، به صورت دانههاي كامل و آسياب نشده يا حتي آسياب شده در ظروفي كه خوب و محكم بسته شده است، در يخچال نگهداري شود. اين نوشيدني از قديم مورد توجه بوده و مصارف سنتي بسيار داشته است، به طوري كه از اثرات محرك آن استفاده مي كردند و اغلب بعد از بيدار شدن آن را مي نوشيدند. در طب چيني نيز از آن براي درمان آسم و سردرد استفاده مي كردند و عقيده بر آن بوده است كه اين نوشيدني با خاصيت مسهلي كه دارد، موجب بهبود يبوست مي شود. بسياري عقيده دارند، نوشيدن يك فنجان قهوه خستگي يك روز پر مشغله را از بين ميبرد. مطالعات نشان داده است، كافئين موجود در قهوه سرعت تبادل اطلاعاتي را در مغز به ميزان 10 درصد افزايش ميدهد و به اين ترتيب موجب رفع خستگي ميشود. به علاوه، يك فنجان قهوه بعد از ناهار، خستگي و بيحالي را كه بر اثر غذا خوردن ايجاد مي شود، بر طرف ميكند. در ضمن، اين نوشيدني اضطراب و افسردگي افراد خصوصاً سالمندان را از بين مي برد. حتي محققان دريافتهاند، نوشيدن مرتب قهوه در اين گروه سني، البته به ميزان سه فنجان در روز، احتمال ابتلا به آلزايمر را به ميزان 60 درصد كاهش مي دهد.
رژيم قهوهاي
ميزان بالاي كافئين، سرعت متابوليسم بدن را بالا مي برد و موجب مي شود چربي ها بيشتر شكسته شوند. برخي مطالعات نشان داده است، نوشيدن قهوه زياد اثرات قويتري در برخواهدداشت. خيليها تصور ميكنند با نوشيدن قهوه مي توانند وزن خود را به حد طبيعي برسانند، درحالي كه مقدار كم قهوه حساسيت بيشتري در فرد ايجاد ميكند و خاصيت شكستن بيشتر چربيها را همراه دارد. به خاطر داشته باشيد كه در طول يك روز، بيشتر از 6 فنجان قهوه نبايد نوشيد و اين تصور هم منشا علمي ندارد كه با نوشيدن قهوه مي توانيد وزن خود را به حد نرمال برسانيد.
در مقابل مطالعات ديگري نيز نشان دادهاند، در قهوه علاوه بر كافئين، مقادير بالايي ويتامين B3 وجود دارد كه متابوليسم بدن را بالا ميبرد و به تامين انرژي در بدن كمك ميكند. به اين ترتيب، هر قدر بدن به انرژي بيشتري نياز داشته باشد، نياز به اين ماده مغذي نيز بالاتر ميرود. جالب است بدانيد كه، يك فنجان قهوه معمولي يك ميلي گرم ويتامين B3دارد در حالي كه ميزان مورد نياز بدن براي زنان روزانه 13 ميلي گرم و براي مردان 17 ميلي گرم در نظر گرفته شده است.
اين عقيده كه نوشيدن قهوه براي افرادي كه آسم دارند، مفيد است از دير باز وجود داشته است. محققان دريافتهاند، نوشيدن منظم قهوه ميزان حملات را به دفعات كم ميكند. اين تئوري به دليل اجراي دو مطالعه علمي بزرگ- كه در ايالات متحده و ايتاليا به انجام رسيده- ثبت شده است. آنها به اين نتيجه رسيدهاند كه نوشيدن 3 فنجان قهوه در روز از ميزان حملاتي كه به افراد آسمي دست ميدهد، به شدت مي كاهد. اين مطالعات نشان دادهاند، قهوه موجب بهبود فعاليت ريه ها ميشود اما براي رسيدن به اين هدف بايد فقط شش فنجان قهوه نوشيده شود و نبايد در مصرف آن زياده روي كرد.
اين نوشيدني براي كبد نيز مفيد است و مانع سيروز و بروز سنگ كيسه صفرا ميشود. مطالعه روي 46 هزار مرد بين 40 تا 75 سال نشان داده است، افرادي كه 2 تا 3 فنجان در روز قهوه مينوشند، 40 درصد كمتر به مشكلات كيسه صفرا مبتلا ميشوند و اگر اين مقدار به 4 فنجان يا بيشتر برسد، اين احتمال نيز به 45 درصد كاهش پيدا ميكند. به علاوه، درباره بيماريهاي كبدي بايد گفت، اين نوشيدني در حفظ سلامت كبد بسيار مفيد است. مطالعات درباره 125 هزار و 580 زن در طول20 سال نشان داده است، نوشيدن هر فنجان قهوه در روز 22 درصد ابتلاي افراد را به بيماري سيروز كبدي كاهش ميدهد، به طوري كه نوشيدن يك فنجان، 30 درصد، سه تا چهار فنجان، 40 درصد و بيشتر از آن، 80 درصد احتمال ابتلا به به اين بيماري را كم مي كند. آنها عقيده دارند، كافئين موجود در اين نوشيدني عامل اصلي اين امتياز است.
قهوهمنهاي كافئين
قهوه از تانين و انواع آنتي اكسيدان برخوردار است كه براي سلامت قلب و عروق مفيد شناخته شده است. حتي كافئين موجود در اين نوشيدني با كاهش كلسترول بد، قلب را محافظت ميكند و جالب است بدانيد در اين زمينه چاي را نيز شكست داده است.
درباره قهوههايي كه كافئين آنها به طور كامل گرفته شده، چه مي دانيد؟ مطالعه روي 28 هزار زن نشان داده است، نوشيدن بيش از شش فنجان قهوه بدون كافئين در روز به ميزان 33 درصد پيشرفت ديابت را كم مي كند، اما در مقابل احتمال ابتلا به بيماريهاي قلبي را افزايش ميدهد. به اين ترتيب كه، به ميزان 18 درصد كلسترول خون در اين افراد بيشتر ميشود و كلسترول بد افزايش پيدا ميكند. به علاوه، پروتئيني كه با كلسترول بد در ارتباط است، به ميزان 8 درصد بالا ميرود و اين مساله احتمال بيماريهاي قلبي و نهايتاً سكته را افزايش ميدهد.
افراط قهوهاي
رعايت اعتدال در نوشيدن قهوه يك اصل است، زيرا دريافت بالاي كافئين، بيقراري، تعريق زياد، بيخوابي و افزايش ضربان قلب را همراه دارد. حتي ديده شده، نوشيدن مقادير بالاي قهوه دم كرده ميزان كلسترول خون را نيز بيشتر مي كند. از اين رو، توصيه ميشود بيش از 3 تا 4 فنجان قهوه در روز ننوشيد.
به علاوه، در دوران بارداري بايد از نوشيدن بيش از اندازه آن خودداري كرد و نبايد آنرا به بيش از 5 فنجان رساند؛ زيرا مطالعات نشان داده است، نوشيدن 4 تا 7 فنجان (در افراد با حساسيتهاي مختلف) به ميزان 80 درصد احتمال مرده زايي را در زنان باردار بالا ميبرد و اگر اين فنجانها به 8 يا بيشتر برسد، اين احتمال به 300 درصد خواهد رسيد. جالب است بدانيد، كافئين بالا اين عوارض را به طور مستقيم به دنبال خواهد داشت. از اين رو، متخصصان تغذيه اعلام كردهاند، دريافت 300 ميلي گرم كافئين كه برابر نوشيدن 3 ليوان و يا 4 فنجان قهوه در روز است، براي مادر و جنين مشكلي به بار نخواهد آورد و كاملاً ايمن است.
ادامه دارد .........................