يكي از مهم ترين دلايل پيري پوست، تخريب سلولي توسط راديكال هاي آزاد است. راديكال هاي آزاد كه بسيار فعال هستند ، به ساختار سلولي بدن حمله مي كنند و آنها را از بين مي برند. عمده ترين منبع توليد كننده راديكال هاي آزاد ، سوخت سلولي است كه هر لحظه در تمام سلول هاي بدن به مصرف مي رسند ( بطور كلي هر چه توليد راديكال هاي آزاد بيشتر باشد، طول عمر فرد كوتاه تر خواهد بود) .
آنتي اكسيدان ها موادي هستند كه اثر راديكال هاي آزاد را از بين مي برند و ار عمل آنها در بدن جلوگيري مي كنند. آنچه در پوست موجب توليد بيشتر آنتي اكسيدان مي شود، نور خورشيد و بعضي كرم هاي پوست است.
آنتي اكسيدان ها عاملي قوي و ممانعت كننده در برابر آسيب هاي محيطي پوست هستند و روند پيري پوست را كند مي كنند. البته همه كرم هاي آنتي اكسيداني قابل اعتماد نيستند و اثر آنها بستگي به نفوذ پذيري پوست و ديگر مواد موجود در كرم دارد.
به نظر مي رسد افزايش مصرف مواد غذايي حاوي آنتي اكسيدان ، از پوست در برابر تخريب راديكال هاي آزاد محافظت مي كند. البته نتايج قطعي آنتي اكسيدان هاي مواد غذايي بيان نشده است و تنها اثرات غيرمستقيمي از آنها ديده شده است.
يك خصوصيت مهم مواد آنتي اكسيداني، محلول بودن در آب و در چربي است، زيرا بافت سلولي بدن به گونه اي است كه غشاء ها از جنس چربي و فضاي خارج و داخل سلول، آب است. از اين رو آنتي اكسيدان هاي محلول در آب، از خارج و داخل سلول محافظت مي كنند و انواع محلول در چربي ها غشاء را تازه و جوان نگه مي دارند. پس هر دو نوع مورد نياز هستند تا يك سد محافظتي مناسب، در برابر راديكال هاي آزاد بوجود آورند.
انواع آنتي اكسيدان ها بر حسب محلوليت در آب و در چربي و يا هر دو، در جدول زير آورده شده اند.
محلول در آب |
محلول در چربي |
محلول در آب و چربي |
ويتامين C |
ويتامين E |
ليپوئيك اسيد |
سيستئين |
ويتامين A |
متالوتيونين |
متيونين |
كاروتن ها |
بعضي از پلي فنل ها |
سلنيوم |
ليكوپن |
بعضي از فلاوانوئيدها |
گلوتايتون |
كوآنزيم Q10 |
|
سه نمونه از آنتي اكسيدان هاي قوي را كه داراي اثرات مفيدي بر پوست هستند، در زير براي شما آورده ايم.
ويتامين E :
ويتامين E كه يك ويتامين محلول در چربي است، غشاء سلولي، ليپو پروتئين ها و ساختارهاي چربي بدن محافظت مي كند. بيشتر غشاء سلول از چربي هايي غيراشباعي تشكيل شده است كه به راديكال هاي آزاد بسيار حساس هستند و مصرف ويتامين E چه به شكل خوراكي و چه به صورت موضعي، اثر محافظتي مناسبي بر غشاء سلول دارد.
فلاوانوئيدها :
دسته متنوعي از رنگدانه هاي گياهي هستند كه باعث ايجاد رنگ متنوع در سبزيجات مي شوند و عمل آنها علاوه بر جذب حيوانات و حشرات، محافظت گياه در برابر آسيب هاي محيطي است. علاوه بر اثر آنتي اكسيداني بعضي فلاوانوئيدها، اثر ضد آلرژيك، ضد سرطان، ضد ويروس و ضد التهابي نيز دارند. بيش از چهار هزار نوع از آنها شناسايي و دسته بندي شده است، ولي تحقيقات بر روي تعداد معدودي از آنها صورت گرفته است. در زمينه اثرات مفيد بر پوست ، دو گونه از آنها بسيار مؤثر شناخته شده اند كه عبارتند از : پروآنتوسيانين ها ( در انگور ) و پلي فنل ها( در چاي سبز).
كوآنزيم Q10، ليپوئيك اسيد، سيستئين و متيونين در اصل آنتي اكسيدان هستند، ولي اعمال مهم ديگري در بدن دارند و به طور طبيعي در بدن موجودند.