با صنعتي شدن  و رواج زندگي ماشيني ، درصد ابتلا به بسياري از بيماري ها  و حساسيت ها افزايش يافته است . حساسيت يا آلرژي در کودکان ازاهميت ويژه اي برخوردار است ، زيرا بر اساس عقيده پزشکان متخصص، ريشه بسياري از بيماري هاي بزرگسالي ، حساسيت هاي درمان نشده دوران کودکي است .

طبق آمار ارائه شده ، 40 تا 60 درصد افراد جامعه به عارضه حساسيت دچار مي شوندکه کودکان سهم بيشتري از آن را دربرمي گيرد و از آسيب پذيري بيشتري برخوردارهستند .  آشنايي با عوامل آلرژي زا و راه هاي پيشگيري و درمان به موقع ، از عواقب جبران ناپذير  آن ها و بروز بيماري ها در آينده جلوگيري  مي کند.

با وجود آن که آلرژي درمان نشده است کودکان مي تواند منشأ بسياري از بيماري ها  در بزرگسالي باشد اما باز هم برخي از والدين ، با تشخيص اشتباه خود به طور خود سرانه با تجويز و خوراندن دارو به کودکان شان اقدام و سير بيماري آن ها را طولاني تر مي کنند.

اهميت تشخيص به موقع

 تشخيص به موقع حساسيت توسط پزشک در درمان آن بسيار موثر است .

 شايع  ترين آلرژن زاها ، گرده گياهان و قارچ است که آبريزش و گرفتگي بيني، عطسه هاي مکرر و خارش جزو مهم ترين علايم  اين نوع آلرژي به شمار مي رود و بيشتر در فصل بهار بروز مي کند.

سرفه هاي مکرر ، خس خس سينه و تنگي نفس بيشتر در آسم ديده مي شود که 2 عامل سرما و ويروس مي تواند محرک شروع آن باشد .

اقدام هاي لازم درآلرژي ها

در آلرژي هاي بهاري بهتر است از داروهاي خوراکي و اسپري بيني باتجويز پزشک و براي ممانعت از ورود گرد و خاک و گرده ها ازتهويه و فيلتر مناسب درمنزل استفاده و يا هنگام شب و صبح زود از باز کردن پنجره ها خودداري کرد.

تغذيه با شير مادر ، از بروز حساسيت ها پيشگيري مي کند

 اهميت و تاثير تغذيه دوران شير خوارگي و پس از آن در پيشگيري ازحساسيت ها: شيرخواران تا 6 ماهگي به جزشير مادر به ماده غذايي ديگري ندارند و شير مادر تامين کننده تمام نيازهاي نوزاد طي 6 ماه نخست زندگي است .

شروع زودرس غذاهاي کمکي يا جامد براي شيرخواران ، آلرژي هاي گوارشي ايجاد مي کند .

مادران بايد با مواد غذايي غير مجاز درزير يک سال آشناباشند تا به علت ناآگاهي ، سلامت فرزند خود را به خطر نيندازند.

غذاهاي غيرمجاز زير يک سال

شير و فرآورده هاي لبني ،سفيده  تخم مرغ ، عسل ، بادام زميني ، رب گوجه فرنگي ، مغزهاي گياهي ، توت فرنگي و کيوي قبل از يک سالگي و ماهي و غذاهاي دريايي قبل از 2 سالگي به هيچ عنوان نبايد براي کودکان مصرف شو د زيرا زمينه حساسيت و آلرژي را در آينده فر اهم مي کند .

پيدا کردن عامل ايجاد حساسيت بهترين اقدام موثر : حذف عامل حساسيت زا توسط فرد يا دورشدن ازمحيط ، درمان دارويي به توصيه پزشک و استفاده از تهويه مناسب و محيط به نسبت مرطوب تا حدودي کمك کننده است .

مصرف بي رويه داروهاي ضد حساسيت تزريقي و يا خوراکي اختلالات متعدد و جبران ناپذير ، نظير پوکي استخوان ، بيماري قلبي ، فشارخون ،خواب آلودگي ، تحريکات گوارشي و عفونت باکتريال شديد درفرد ايجاد مي کند و در بهبود حساسيت تاثيري ندارد.

 علايم حساسيت هاي تنفسي

آلرژي يا حساسيت هاي تنفسي ، واکنش هاي شديد و غير طبيعي در برابرعوامل حساسيت زاست ، مي گويد : خس خس سينه ، سرفه هاي مزمن ، کهير ، تنگي نفس ، سرماخوردگي به مدت طولاني ، سرفه به هنگام خنديدن و يا گريه کردن ازعلايم حساسيت هاي تنفسي به شمار مي رود.

واکنش بدن به مواد آلرژي زا و لوازم خانگي در کودکان 4 تا7 سال بيشتر است و با افزايش سن حساسيت به گرده گياهان ، دود و ويروس ها بيشتر مي شود.

 حساسيت هاي داخل منزل در کودکان بيشتر است  : حساسيت هاي بيني به طور معمول باترشحات شفاف و بي رنگ ، گرفتگي صدا ، تنگي نفس و سرفه هاي خشک همراه است و التهاب حنجره ولارنژيت حاد اگر پيشرفت کند و درمان نشود به بيماري هاي شديد ريوي منجرمي شود .

کودکان مبتلا به حساسيت ، عمل عدم فعال و بازدم فعال هم دارند و انرژي زيادي را به هنگام بازدم ازدست مي دهند ، به همين علت نيروي بدني کودکان مبتلا به حساسيت تحليل مي رود و به طور معمول اين کودکان به ضعف جسمي دچار مي شوند.

مواد غذايي حساسيت زا

عوامل مستعد کننده براي ايجاد حساسيت کودکان افزايش يافته است : مواد غذايي نظير شکلات ، کاکائو ، پفک ، چيپس هاي متنوع با ادويه هاي مختلف ، مواد  افزودني موجود در خوراکي ها و استفاده از اسپري ها ، خوشبو کننده ها و مواد شوينده در منازل زمينه ابتلا به حساسيت ها را فراهم مي کند .

در 20 تا 25 درصد کودکاني که يکي از والدين ها به آلرزي مبتلا و 50 تا 75 درصد کودكاني که هر 2 والد آن ها به آلرژي دچار هستند ، احتمال حساسيت هاي تنفسي وجود دارد.

  
شروع زودتر از موعد غذاهاي کمکي براي کودکان  مهم ترين عامل حساسيت ها است: کودکاني که 6 ماه به طور کامل از شير مادر تغذيه و به روش طبيعي متولد شده اند و غذاي کمکي براي آن ها زودتر از موعد ( قبل از 6 ماهگي ) شروع نشده باشد ، کمتر به حساسيت يا آلرژي دچار مي شوند.

شيرخوار تا 6 ماهگي به جزشير مادر به ماده غذايي ديگري نيازندارد ، بنابراين والدين بايد آگاه باشند و تحت تاثير صحبت هاي اطرافيان در اين زمينه قرار نگيرند ؛ ضمن اين که از مصرف داروهاي گياهي غيرصنعتي براي پيشگيري از زردي و ديگر بيماري ها که ديگران تجويز مي کنند ، خودداري کنند .

در حال حاضر ترنجبين و شيرخشت به شکل قطره در داروخانه ها موجود است و والديني که اصرار به مصرف اين 2 ماده براي پيشگيري از زردي نوزادان دارند مي توانند اين نوع قطره ها را تهيه و مصرف کنند .

ذرات ريز در فرش هاي دستباف و موادي که در چوب مبل ها در منازل به كار رفته ، به انواع قارچ ها و کپک ها آغشته است که زمينه حساسيت و آلرژي در کودکان را فراهم مي کند.

استنشاق دود سيگار ، اسپند و بوي ناشي از پخت و پز غذا نيزممکن است باعث تحريک تنفس و بروز حساسيت شود .

دستگاه بخور را براي محيط هاي خشک در منازل توصيه مي کنیم  : رطوبت بايد به اندازه کافي باشد زير ا مقدار زياد آن زمينه رشد کپک ها و قارچ ها را فراهم مي کند.

کودکان بايد روزانه از هواي تازه محيط خارج از منزل استشمام کنند تا قدرت سيستم دفاعي بدن  آن ها افزايش يابد و البته بايد زمينه تشديد حساسيت ها نيز کنترل شود .

30درصدآلرژي هاي تنفسي در سنين 4 تا5 سالگي بهبود مي يابد : تعدادي از آلرژي تنفسي که دير تشخيص داده مي شود و کنترل و درماني براي آن انجام نمي شود ممکن است تا پايان عمر باقي بماند .

نگهداري حيوانات در منازل زمينه بروز بيماري ها و حساسيت را افزايش مي دهد  : پر و پشم حيوانات حساسيت زيادي در همه افراد به ويژه کودکان ايجاد مي کند که بهتر است از نگهداري آن ها در منازل خودداري شود.

تشخيص عفونت از حساسيت تنفسي بسيارمشکل است و درمان مناسب هر يک در پيشگيري از عود و آسيب پذيري بيشتر در آينده جلوگيري خواهد کرد .

مصرف داروهاي ضد حساسيت براي کودکان زير 2 سال ممنوع

خواب آور بودن داروهاي ضدحساسيت: داروهاي ضد حساسيت بهتر است تا حد امكان در كودكان زير 6سال استفاده نشود و مصرف اين داروها براي كودكان زير 2سال هم به هيچ عنوان توصيه نمي شود. علايم خفيف حساسيت که باعث آزار و اذيت کودک نمي شود ، به طور معمول به درمان نياز ندارد و با دوري از مواد حساسيت زا بهبودي کامل حاصل مي شود.

مصرف خودسرانه «آنتي بيوتيک ها : والدين با مصرف خود سرانه آنتي بيوتيک فقط  درمان حساسيت را سخت تر مي کنند و مقاومت  به درمان آنتي بيوتيکي را در ديگر بيماري ها افزايش مي دهند .