طبق تحقيقات سازمان جهاني بهداشت در هر ٨ ثانيه يك نفر در دنيا به علت استعمال دخانيات جان خود را از دست مي‌دهد.
نتايج تحقيقات حاكي از آن است چنانچه افراد در سنين نوجواني شروع به كشيدن سيگار كنند (بيش از ٧٠ درصد موارد سيگاري شدن در اين مرحله اتفاق مي‌افتد) و مدت ٢٠ سال يا بيشتر به اين عمل ادامه بدهند بين ٢٠ تا ٢٥ سال زودتر از افرادي كه به هيچ‌وجه در زندگي سيگار نكشيده‌اند، خواهند مرد.
تنها سرطان ريه يا بيماريهاي قلبي پيامدهاي استعمال دخانيات نيست بلكه مجموعه‌اي از مسايل و مشكلات بهداشتي در ارتباط با مصرف مواد دخاني وجود دارد كه مي‌تواند به لحاظ شرايط جسماني و مقاومت ايمني در افراد سيگاري بروز مي‌كند، كه مشكلات پوستي آن عبارتند از:
١- از دست دادن موها
با تضعيف سيستم ايمني افراد سيگاري در اثر مصرف مواد دخاني، بدن اين افراد مستعد ابتلا به انواع بيماريها از جمله «لوپوس اريتماتوز» مي‌شود كه اين بيماري مي‌تواند عامل از دست دادن موها، ايجاد زخم در دهان، جوش‌هاي پوست روي صورت، سر و دست‌ها شود.
2 - چين و چروك
استعمال دخانيات باعث از بين بردن پروتئين‌هاي انعطاف دهنده پوست مي‌شود؛ همچنين باعث تحليل بردن ويتامين A و محدود كردن جريان خون در عروق پوست مي‌گردد.
3 - سرطان پوست
افراد سيگاري ٢ برابر بيشتر از افراد غير سيگاري در معرض خطر ابتلا به نوعي سرطان پوست (پوسته پوسته شدن، برجستگي روي پوست) قرار دارند وست افراد سيگاري خشك و داراي خطوط و چين خوردگي‌هاي ريزي در اطراف لبها و چشمهاست.
4- تغيير رنگ انگشتان
قطران موجود در دود سيگار در اثر استعمال مستمر دخانيات روي انگشتان و ناخنها جمع شده و باعث تغيير رنگ آنها به قهوه‌اي مايل به زرد مي‌شود.
مصرف يك پاكت سيگار در روز بدان معناست كه پوست بدن به مدت يک روز اكسيژن جذب نمي‌كند.
هيچ چيز به اندازه سيگار براي پوست مضر نيست.پوست بدن در اثر مصرف يك سيگار به مدت 90 دقيقه نمي تواند اكسيژن كسب كند.
بزرگترين ماده سمي و مضر سيگار كه نيكوتين است وقتي كه وارد رگهاي بدن شود باعث مي شود كه رگ بدون اكسيژن شود و به همين دليل اگر زخمي روي پوست باشد ديرتر خوب مي‌شود.
مصرف سيگار در زنان باعث مي‌شود كه صورت آنها زود چروك شود و پوست صورت رنگ اصلي خود را از دست بدهد.
شايد بزرگترين مشكل در مورد عوارض سيگار اين باشد كه به‌طور سريع و ناگهاني خود را نشان نمي‌دهد بلكه به تدريج و از طريق صدمه و آسيب به اندام‌ها و ارگان‌ها، موجبات مرگ فرد را فراهم مي‌آورد. البته عوارض سيگار فقط ابتلا به انواع سرطانها و مرگ و مير نيست. سيگار عوارض ديگري هم دارد كه اگرچه آدم را نمي‌كشد ولي شايد دانستن اين عوارض، سيگاريها به‌ويژه خانم‌هاي سيگاري را حتي بيشتر از مرگ بترساند. رابطه سيگار و ايجاد چروك‌هاي پوستي مي‌تواند يك انگيزه بسيار مهم براي منع افراد از شروع به سيگار كشيدن و ترغيب افراد آنها براي ترك سيگار باشد. اگر به زيبايي خود اهميت مي‌دهيد، توصيه مي‌كنيم هشدار پزشكان را در مورد عوارض و خطرات مصرف دخانيات جدي بگيريد.
سيگار چروك مي‌كند
در طي چند دهه گذشته تحقيقات بسياري بر روي ارتباط مصرف دخانيات و ايجاد چروك‌هاي پوست انجام شده است و در تمامي اين مطالعات نتيجه مشابهي به‌دست آمده است: سيگار باعث ايجاد چروك در پوست و پيري زودرس مي‌شود.
اولين تحقيق جامع در اين زمينه در سال 1960 در انگلستان صورت گرفت و پس از آن چندين مطالعه ديگر در مورد اثرات سيگار انجام شد. در اين بررسي‌ها مشاهده شد كه افراد سيگاري نسبت به غيرسيگاري‌ها استعداد بيشتري در برابر چروك خوردن پوست دارند.
مطالعه ديگر در اين زمينه، بر روي 1104 نفر صورت گرفت. در اين تحقيق، دانيل و همكارانش مشاهده كردند كه چين‌هاي عميق و واضح صورت در افراد سيگاري به‌طور قابل توجهي شايع‌تر از افراد غيرسيگاري در همان شرايط سني و جنسي بود. همچنين بيشترين و شديد‌ترين نوع چين و چروك‌هاي پوست در هر گروه سني و جنسي در بين افراد سيگاري ديده مي‌شد. مورد ديگري كه مشاهده شد، اين بود كه ميزان چروك‌هاي پوستي و شدت آنها با تعداد مصرف سيگار روزانه و طول مدت سيگاركشيدن ارتباط مستقيم داشت.
در تحقيق مشابه ديگري كادونس و همكارانش به اين نتيجه رسيدند كه شيوع چروك‌هاي زودرس با افزايش مصرف سيگار و با تعداد سيگار مصرفي ارتباط مستقيم دارد. در اين مطالعه افرادي كه ميزان مصرف سيگارشان بسيار بالا بود تقريبا پنج برابر افراد غيرسيگاري دچار چروك‌هاي پوستي عميق شده بودند.
صورت سيگاري
دانشمندان در مطالعات خود دريافته‌اند كساني كه چين‌هاي عميق در چهره دارند، اغلب سيگاري هستند. اين افراد داراي چهره‌اي خاص هستند كه به نام <صورت سيگاري> نامگذاري شده است تعريف صورت سيگاري به اين شرح است:
<وجود خطوط و چروك واضح و مشخص در صورت، نمايان بودن برجستگي‌هاي استخواني صورت، چهره كدر و نحيف با نماي گلگون با مخلوطي از ته رنگ نارنجي ارغواني مايل به قرمز.>
در بررسي‌هايي كه بر روي چهره ظاهري افراد انجام گرفته، ديده شده كه 46 درصد افرادي كه سيگار مي‌كشند داراي صورت سيگاري هستند. در حالي كه تنها 8درصد كساني كه قبلا سيگاري بوده‌اند داراي <صورت سيگاري> هستند و هيچ‌كدام از غيرسيگاري‌ها شامل اين تعريف نمي‌شوند. مكانيسمي كه براي آسيب‌هاي پوستي در اثر مصرف دخانيات ذكر مي‌كنند مشتمل بر دو اثر موضعي و سيستميك است. در اثر موضعي، پوست صورت مستقيما در معرض دود سيگار است و اين مسئله منجر به خشكي و تحريك پوست شده و در ايجاد چروك موثر است. از طرف ديگر، متابوليت‌هاي سمي ناشي از دود سيگار به صورت سيستميك جذب بدن شده و منجر به آسيب‌هاي عروقي و آسيب به بافت همبند پوست مي‌شوند. دود سيگار منجر به كاهش واضح جريان خود در مويرگ‌ها و شريانچه‌ها مي‌شود. اين امر موجب كاهش خونرساني طولاني مدت در پوست مي‌شود كه خود نقش مهمي در ايجاد پيري زودرس بازي مي‌كند.
در يك جمع‌بندي مي‌توان گفت به طور كلي چهار مكانيسم عمده زير در ايجاد چين و چروك‌هاي پوستي در اثر مصرف دخانيات نقش دارند:
1. آسيب به الياف الاستيك و كلاژن پوست كه وظيفه نرم نگاه داشتن و حالت ارتجاعي پوست را بر عهده دارند.
2. كاهش سطح ويتامين A در پوست كه نقش محافظتي در مقابل سموم شيميايي دارد.
3. كاهش مشخص در رطوبت لايه شاخي پوست كه خشكي پوست مي‌شوند.
4. كاهش سطح هورمون استروژن در خانم‌ها كه منجر به حالتي شبيه يائسگي زودرس در آنان مي‌شود.
سيگار را كنار بگذاريد، بعد جراحي كنيد
نيكوتين موجود در دود سيگار از راه‌هاي متعدد سبب تغيير در روند واكنش‌هاي پوستي بدن مي‌شود. نيكوتين جز مواد منقبض كننده عروق است و تاثير آن در انقباض عروق باعث مي‌شود كه اكسيژن و مواد غذايي كمتري به پوست برسد. مشخص شده است كه سيگار كشيدن به مدت 10 دقيقه،باعث كاهش فشار اكسيژن در بافت‌ها به مدت يك ساعت مي‌شود. به اين ترتيب كساني كه روزانه يك پاكت سيگار مي‌كشند، قسمت اعظم زندگي روزانه خود را در كمبود اكسيژن به سر مي‌برند، اين وضع مي‌تواند باعث ايجاد تاخير در ترميم زخم‌ها شود.
يكي ديگر از جنبه‌هاي منفي استفاده از سيگار، استنشاق مقادير زيادي منواكسيدكربن است. تجمع منواكسيدكربن در خون باعث كاهش اكسيژن رساني به بافت‌ها مي‌شود. اين دو عامل يعني انقباض عروق در اثر نيكوتين و تجمع منواكسيدكربن باعث مي‌شود كه جريان خون، مواد غذايي و اكسيژن كمتري به بافت‌ها برسد و زخم‌ها نتوانند به موقع التيام يابند.
اين مسئله به خصوص در اعمال جراحي، بيشتر خود را نشان مي‌دهد. به همين دليل پزشكان به طور جدي به افراد سيگاري هشدار مي‌دهند كه طي يك روز تا سه هفته قبل از هر گونه عمل جراحي و پنج روز تا چهار هفته پس از عمل جراحي از كشيدن سيگار جدا خودداري كنند تا لطمه‌اي به روند ترميم بافت‌ها وارد نشود.
عدم توجه به اين هشدار موجب اختلال در ترميم و جوش خوردن طبيعي زخم مي‌شود و جاي عمل به صورت جوشگاه عريض بر جاي مي‌ماند. ذكر اين نكته نيز خالي از لطف نيست كه اگر چنانچه محل عمل در نواحي مودار پوست باشد، ريزش موي سيگاريها در محل عمل جراحي بيشتر از افراد غيرسيگاري است.
سيگاريها سرطان پوست مي‌گيرند
بعد از تابش نور مستقيم آفتاب كه مهم‌ترين عامل ايجاد سرطان پوست است، سيگار دومين عامل سرطان‌هاي پوستي به شمار مي‌رود. تحقيقات نشان داده است كه ارتباط مشخصي بين كشيدن سيگار و خطر سرطان پوست وجود دارد كه اين خطر با تعداد مصرف روزانه و سال‌هاي مصرف سيگار افزايش مي‌يابد. در يك مطالعه خطر ابتلا به سرطان پوست در سيگاريها 50 درصد بيش از غيرسيگاري‌ها گزارش شده است.
علت افزايش بروز سرطان پوست در سيگاريها را اغلب اثر تضعيفي سيگار بر سيستم ايمني بدن مي‌دانند ولي احتمال ديگري كه براي آن ذكر مي‌شود سرطان‌زايي مستقيم ناشي از مصرف سيگار است.
سيگار به‌طور غيرمستقيم در گسترش سرطانها به پوست نيز دخالت دارد. بسياري از سرطانها از جمله سرطان خون، ريه، كبد، گوارش، استخوان‌ها و ... مي‌توانند به پوست دست‌اندازي كنند. طبق بررسي‌ها دست‌اندازي (متاستاز) سرطان‌هاي داخلي به پوست در افراد سيگاري سريع‌تر از افراد غيرسيگاري صورت مي‌گيرد و به همان ميزان كه سرطان به پوست ريشه مي‌دواند، به ارگان‌هاي داخلي نيز دست‌اندازي مي‌كند.
ارتباط سيگار با بيماريهاي پوستي
اثرات تشديد كننده سيگار بر روي تعدادي از بيماريهاي پوستي به اثبات رسيده است كه در ادامه به ذكر برخي از آنها مي‌پردازيم.
1. پسوريازيس: در بعضي بررسي‌ها همراهي اين بيماري با سيگار به اثبات رسيده است. اين موضوع به‌خصوص در افرادي كه روزانه بيش از بيست نخ سيگار مصرف مي‌كنند بسيار مشهود است و اين افراد در معرض خطر بيشتري براي پسوريازيس قرار دارند.
2. اگزما: سيگار در تشديد حساسيت و اگزما دخالت دارد.
3. لوپوس: در يك گزارش، خطر ابتلا به بيماري لوپوس پوستي در سيگاريها بيشتر بوده است.
4. زگيل‌هاي ناحيه تناسلي: از نظر آماري، ابتلا به زگيل‌هاي ناحيه تناسلي در سيگاريها شايع‌تر است.
5. تغيير رنگ ناخن: در سيگاريها رنگ ناخنها تغيير مي‌يابد و صفحه ناخن به رنگ زرد مايل به قهوه‌اي درمي‌آيد كه به نام علامت نيكوتين معروف است. با قطع استعمال دخانيات، اين علامت برطرف مي‌شود.
6. بيماريهاي عفوني پوست: در مطالعات ديده شده، كه بيماران مبتلا به بيماري عفوني و چركي كف دست و پا، در 85 درصد موارد سيگاري بوده‌اند.
نتيجه‌گيري
محققان در تمام مطالعات خود به اين نتيجه رسيده‌اند كه سيگار كشيدن و عوارض ناشي از دود سيگار منجر به پيري زودرس و چين و چروك پوست مي‌شود. اين مسئله به خصوص در نواحي اطراف چشم وضوح بيشتري دارد. لاغري، رنگ پريدگي و بدقيافه شدن تغييرات بعدي هستند. سيگار علاوه بر افزايش راديكال‌هاي آزاد سمي در پوست و كاهش ميزان آب لايه‌هاي شاخي پوست، باعث كاهش اكسيژن پوست، افزايش منوكسيدكربن خون و انقباض عروق مي‌شود. سيگارهمچنين باعث كاهش استروژن و در نتيجه خشكي و كاهش ضخامت پوست(شبيه آنچه در دوران يائسگي رخ مي‌دهد) مي‌شود.
واقعا چند دقيقه لذت و تسليم در برابر ميل به يك عادت ناپسند ارزش اين همه مخاطره را دارد؟ قضاوت با شماست.
