روزه و افزایش عمر
روزه‌‌ي ماه رمضان عمر را طولانی میکند. تحقيقات نشان مي‌دهند كه روزه مي‌تواند در درمان بسياري از بيماري‌ها مانند ديابت نوع 2، چاقي، فشارخون بالا، دردهاي مزمن شكمي، التهاب كولون، ازوفاژيت (التهاب مری که باعث اختلال در بلع می‌شود)، يبوست، نفخ، بيماري‌هاي خودايمني، بيماري‌های پوستي، آرتريت، آلرژي، بيماري‌هاي كبدي، تصلب شرایين، آسم، ديفتري و بسياري ديگر از بيماري‌ها مؤثر باشد.
علاوه بر اين، مشاهده شده است كه روزهداری در زناني كه مبتلا به تومورهاي فيبرویيدي رحم يا دردهاي ستون فقرات هستند، بعضاً ممكن است نياز به عمل جراحي را منتفي كند.
با روزه‌داري مي‌توان سطح كلسترول و چربي خون بيماران مبتلا به كلسترول و چربي بالاي خون را به مقدار بسيار زيادي كاهش داد و به این ترتیب، از بروز بسياري از بيماري‌هاي قلبي-عروقي، اختلالات خون‌رساني و بسياري بیماریهای ديگر پيشگيري نمود كه در درازمدت مي‌توانند باعث اختلال در عملكرد مغزي شوند.
يكي از تأثیرات مثبت روزه‌داري كه كاملاً هم اثبات شده، كاهش روند پيري و افزايش اميد به زندگي است: «كاهش سطح متابوليسم، افزايش قدرت سيستم ايمني و افزايش توليد هورمون‌ها در بدن، همگي از تأثیرات بلند‌مدت روزه‌داري به‌شمار مي‌روند كه مي‌توان آنها را در افزايش سطح اميد به زندگي دخيل دانست
آزاد‌سازي هورمون رشد و برخي از ديگر هورمون‌هايي كه قادرند روند پيري را آهسته كنند، با روزه‌داري افزايش مي‌يابند. تحقيقات متعددی نشان مي‌دهد كه كاهش ميزان دريافت مواد غذايي در پستانداران، البته به طوري كه بدن آنها وارد فاز سوء تغذيه نشود، يكي از بهترين روش‌هايي است كه مي‌تواند در افزايش طول عمر مؤثر باشد. تحقيقات روي حيوانات آزمایشگاهی نشان داده است كه ايجاد شرايط خاص مشابه روزه‌داري در انسان و سپس تعدیل تغذیه، بلافاصله پس از مشاهده‌ي تغيير وزن، به قدري عمر نمونه های آزمایشگاهی را افزايش مي‌دهد كه در مورد انسان، اين مقدار افزايش عمر، به معناي 600 تا 700 سال عمر است.»
روزه و بیماران گوارشی
افرادي كه دچار ریفلاكس معده هستند، بايد افطار را سبك بخورند، از غذاهاي چرب و سنگين، سرخ‌كردني، پُر‌نمك و سس و ادويه‌ي زياد و مايعات زياد اجتناب كنند و 2 تا 3 ساعت پس از خوردن سحري به رختخواب بروند. همچنین این افراد بهتر است افطار و شام را نیز در 2 وعده‌ي مختلف و با فاصله از یکدیگر مصرف کنند.
متخصصان تغذیه می‌گويند: «سوء هاضمه در ماه مبارك رمضان شيوع بالایی دارد و با عوارضي چون ترش كردن و سوزش پشت جناغ همراه است. همچنين افرادي كه بعد از افطار دچار حالت ریفلاكس يا بازگشت اسيد معده به مري مي‌شوند، بايد افطار و سحری كمي ميل كنند و بلافاصله بعد از افطار، به حالت درازكش درنيايند. در موقع خواب هم ترجیحاً بالش قطورتری (و یا چند بالش) زیر سر خود بگذارند تا ناراحتیشان کمتر شود.
لازم است این بیماران بعد از افطار سيگار نكشند، زيرا اين عامل باعث تشديد ریفلاكس مي‌شود. همچنین مبتلایان به بیماری ریفلاکس کلاً بايد از خوردن غذاهاي پرچرب و ادويه‌دار، سس و به‌خصوص سس یا آب گوجه‌فرنگی، مركبات، شكلات، ترشي‌ها، قهوه و ... پرهيز كنند.» بیماری ریفلاکس یا برگشت غذا و اسید از معده به مری، یک بیماری گوارشی شایع (به‌خصوص در ماه مبارک رمضان و در میان افراد مستعد) است که معمولاً به دلیل شل شدن عضله‌ي محل اتصال مری به معده ایجاد می‌شود. در حالت طبیعی، این عضله‌ي نگهدارنده (یا اصطلاحاً اسفنکتر) با بستن پایین مری، جلوی برگشت غذا و اسید از معده را می‌گیرد. علت پرهیز‌های غذایی خاص در این بیماران هم آن است که این نوع مواد غذایی با شل کردن بیشتر اسفنکتر پایین مری، باعث تشدید مشکلات بیمار می‌شوند.
یبوست یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی در ایام روزهداری است. نوع ویژه‌ي تغذیه در ماه رمضان ممکن است افرادی را که دستگاه گوارش حساسی دارند یا افرادی را که از برخی انواع بیماریهای گوارشی رنج می‌برند، به یبوست دچار کند. پزشكان توصیه می‌کنند برای پیشگیری از بروز این مشکل و نیز برای درمان آن، دستورات غذایی خاصی را به خاطر بسپارید:
اگر شما از آن روزه‌دارانی هستید که در ماه رمضان دچار يبوست می‌شويد، بهتر است از خورش‌هاي ملين استفاده كنيد؛ مثل خورش آلو و ديگر خورش‌هاي سبزي‌دار. خوردن انواع سبزي‌هاي خام و پخته و ميوه‌هاي خيسانده مانند آلو و انجير نیز به بهبود اين وضعيت كمك مي‌كند. همچنین مصرف روغن زيتون و نوشیدن آب كافي نیز براي رفع يبوست و دفع سموم و مواد زاید بدن و تسهیل انجام واكنش‌هاي بيولوژيكي داخل بدن مفيد است.
اگر در ماه رمضان دچار یبوست می‌شوید، علاوه بر میوه‌ها و خورش‌های ملین، می‌توانید سالاد (بدون پیاز) را نیز مکمل خوبی برای غذاهای ماه مبارک رمضان به شمار آورید.
خوردن بعضی غذاها ممکن است یبوست را تشدید کند و طبیعی است که باید مصرف چنین غذاهایی را به حداقل برسانید. مثلاً افراط در مصرف چاي پررنگ، قهوه و كاكائو موجب يبوست مي‌شود. به همین دلیل، باید از این قبیل نوشيدني‌ها بپرهیزيد.متخصصان گوارش نیز در این زمینه می‌گویند: «یکی از عوارض شایع روزه، به خصوص در 10 روز اول ماه، يبوست است كه به مبتلایان توصيه مي‌كنيم نان سبوس‌دار، ميوه و سبزي تازه، آب فراوان و سالاد با روغن زيتون و نيز كمي چربي را در وعده‌های افطار و سحري فراموش نکنند. البته گاهی اوقات این افراد ممکن است به استفاده از داروهاي ملين نيز مجبور شوند كه در چنین شرایطی بهتر است از ملين‌هاي سبوس‌دار استفاده كنند.»
بيماراني كه كوليت دارند و بیماری آنها با عوارضي چون درد شكم، احساس دفع (مدفوع شل يا سخت و تكه‌تكه) و تغيير در دفعات و قوام اجابت مزاج، نفخ زياد و گاهی با احساس پري همراه است، گرفتن روزه مشكل‌ساز نيست؛ زيرا با شكم خالي راحت‌تر هستند.
همچنین يكي از مهم‌ترين عوامل تشديد كننده‌ي كوليت، استرس عصبي و روحي است كه در اين ماه با ارتقای آرامش روحي به خاطر اعمال و فرایض معنوی (همراه با مصرف دارو) بر اين مسأله غلبه خواهد شد. روزه گرفتن براي كساني كه كوليت و يبوست شديد دارند، بد است.
ديگر اين كه در هنگام روزه، بعضي از افراد (حدود 8 درصد افراد جامعه) دچار زردي چشم مي‌شوند. اين بيماري که به آن «ژيلبرت» می‌گویند، به خاطر یک نقص آنزيمي در کبد است كه طی آن، افراد هنگام ضعف و خستگي، سفيدي چشمانشان زرد مي‌شود و هيچ خطري ندارد. این افراد به راحتی مي‌توانند روزه بگيرند و فقط اگر از نظر ظاهري و زيبايي ناراحت هستند، مي‌توانند از داروي فنوباربيتال برای رفع این زردی استفاده كنند.
در خصوص بیماران هپاتیتی نیز بايد گفت: روزه براي افرادي كه ناقل هپاتيت B هستند، ولي آنزيم‌هايشان بالا نيست، منعي ندارد، اما كساني كه هپاتيت مزمن كبدي (سيروز) دارند، نبايد روزه بگيرند؛ زيرا كبد آنها قادر به ساخت گلوكز از گليكوژن نيست و گرسنگي در اين افراد باعث مي‌شود قند خون شدید‌تر پايين بيايد. در پايان تصريح مي‌كنيم كه: «بيماران قلبي و كليوي و كبدي پيشرفته، نبايد روزه بگيرند و این نکته به خصوص برای كساني كه آسم شديد دارند و كساني كه انسولين مصرف مي‌كنند، صادق است. با این حال همه‌ي اين‌ها بستگي به نظر پزشك معالج و شرایط خاص بیمار دارد.»
روزه در بيماري هاي اعصاب و روان
بعضي از متخصصان، روزه را یک شیوه‌ي روان‌درمانی و تغییر رفتار براي بیماران مبتلا به اختلالات روانی مي‌دانند كه علاوه بر جنبه‌های مذهبی، می‌تواند برخی ناهنجاری‌ها و مشکلات روانی خفیف بیماران را اصلاح نماید و سایر درمانهای صورت‌گرفته برای ایشان را تقویت کند.
بیشتر متخصصان اعصاب و روان اعتقاد دارند كه روزه نه تنها آثار مثبت جسمی برای این بیماران دارد، بلکه باعث تقویت قدرت اراده و توان تصميم‌گيري در ايشان نيز می‌شود. اما ضرورت دارد که این بیماران برای روزه‌گرفتن، پیش‌شرط‌هایی را كه تمامي افراد روزه دار باید رعایت کنند را مورد توجه قرار دهند.
بيماران مبتلا به اختلالات رواني در صورت روزه‌داري علاوه بر تغذيه‌ي مناسب، باید با مشورت پزشک متخصص خود، برنامه‌ريزي خاصي براي مصرف داروهاي خود در وعده‌های افطاروشام و سحر و ميان وعده داشته باشند. چون در صورتي که اين بيماران در این ماه از تغذیه‌ي مناسب برخوردار نباشند، از نظر مکانيسم‌هاي تطابق رواني ضعيف‌تر عمل می‌کنند. در نتيجه با عود و تشديد علایم بيماري مواجه خواهند شد و همچنین احتمالاً نمی‌توانند با تغییرات سبک زندگی روزانه در این ماه کنار بیایند.
نمي‌توان يك حكم كلي براي روزه‌داري بيماران مغز و اعصاب صادر كرد، فلذا«با تغيير داروي مصرفي در بيماران مغز و اعصاب و استفاده از داروهای آهسته‌رهش، امكان روزه‌داري براي برخي از اين بيماران فراهم مي‌شود.»
مصرف داروهاي آهسته‌رهش که غلظت دارو در خون به آهستگي و در طول روز افزايش مي‌يابد، باعث می‌شود به جاي مصرف سه دوز منقسم، از 1 يا 2 دوز دارو استفاده شود، «اما در برخي از بيماران مغز و اعصاب، مصرف سر وقت و به‌موقع دارو در طول شبانه‌روز الزامي است و مصرف داروهاي آهسته‌رهش پاسخگو نيست، لذا روزه‌گرفتن براي اين بيماران توصيه نمي‌شود؛ مثلاً اغلب داروهاي ضد تشنج و صرع بايد 3 بار در روز مصرف شود، لذا در اين بيماران بيشترين حساسيت نسبت به روزه وجود دارد.» اما این حکم در تمام بیماریهای مغز و اعصاب صادق نیست.
در بيماران مبتلا به ام‌اس كه فاقد مشكلات جسماني هستند و گرفتاري آنها عمدتاً در سيستم اعصاب مركزي است، هيچ منعي براي روزه‌داري وجود ندارد؛ اما در هر حال، هر بيماري بايد با مشورت پزشك معالج خود و با توجه به وضعيت جسماني و درمانيش به روزه‌داري اقدام نمايد.
هر بيمار مغز و اعصاب می‌تواند موردي خاص براي تعیین حُکم روزه‌داري به حساب بیاید. از ميان بيماران مغز و اعصاب، معمولاً بيماران تشنجي بيشترين منع را برای روزه گرفتن دارند و اكثراً قادر به روزه گرفتن نيستند؛ زيرا تغييرات قند خون، املاح و الكتروليت موجود در بدن بر آستانه‌ي تشنج اين بيماران تأثیر می‌گذارد.
همچنین گرسنگي طولاني‌مدت سبب عود حملات سردرد ميگرني مي‌شود. آن دسته از بيماران مبتلا به ميگرن كه تحت درمان هستند، مي‌توانند در ايام ماه مبارك رمضان روزه بگيرند، اما گروهی از بيماران ميگرني که علايم شديد يا ميگرن‌هاي پيچيده با علايم موضعی مغز و اعصاب دارند، نمي‌توانند روزه بگیرند.
بنابراين تأکید مي‌كنيم كه بيماران مغز و اعصاب قبل از روزه‌داري از لحاظ مصرف دارو و ساعات خواب و استراحت با پزشك خود مشورت كنند.
روزه در بيماران مبتلا به اختلالات رواني خفيف علاوه بر جنبه هاي مذهبي، به عنوان يك شيوه روان درماني و تغيير رفتار محسوب شده و سلامت رواني آنها را تقويت مي‌كند. بنا به نظر روانپزشکانروزه‌داري براي بيماران مبتلا به اختلالات رواني حاد، مضر است.
متخصصين مغز و اعصاب اين گونه هشدار مي‌دهند كه در برخي از اين بيماران، مانند افراد مبتلا به صرع، مصرف سر وقت و به موقع داروهاي ضد تشنج در طول شبانه‌روز الزامي است و مصرف داروهاي آهسته‌رهش پاسخگو نيست. به همين علت روزه گرفتن براي اين بيماران توصيه نمي‌شود؛ به خصوص اينكه تغييرات قند خون، املاح و الكتروليت‌ها در بدن، بر آستانه تشنج بيمار تاثيرگذار است. به گفته متخصصان مغز و اعصاب، 99 درصد بيماران مبتلا به صرع به همين دلايل، قادر به روزه‌داري نيستند.
اما در بيماران مبتلا به ام-اس كه مشكل خاصي ندارند، چون گرفتاري آنان عمدتا در سيستم اعصاب مركزي است، هيچ منعي براي روزه‌داري وجود ندارد؛ با اين حال، بهتر است قبل از روزه‌داري با پزشك معالج خود در اين باره مشورت كنند.
گرسنگي طولاني مدت، ممكن است در برخي بيماران مبتلا به سردردهاي ميگرني، سبب عود حملات آنها شود. بنابراين بيماران ميگرني با علايم شديد و يا ميگرن‌هاي پيچيده با علايم مغز و اعصاب نمي‌توانند روزه بگيرند. ولي بيماران تحت درمان، مي‌توانند بدون نگراني در ايام ماه مبارك رمضان روزه بگيرند.
روزه در بيماري هاي چشم
به‌جز در موارد نادري مثل نزديك‌بيني شديد و با نمره‌ي عينك بالاتر از 18، می‌شود گفت در هیچ یک از موارد ديگر، منع مطلقی براي روزه گرفتن وجود ندارد.
متخصصان چشم همچنین با رد برخی شایعاتي که روزهداری را باعث ضعیف شدن چشم و یا تشدید دور‌بینی، نزدیک‌بینی یا آستیگماتیسم مي‌دانند، معتقدند : «تغذيه‌ي سرعت عصب بينايي در افراد مبتلا به نزديك‌بيني شديد، با نمره عينك بالاتر از 18، در اثر روزه‌داري مختل مي‌شود و دقیقاً به همين دليل است که متخصصان چشم به اين افراد توصيه مي‌كنند که روزه نگيرند.»
لازم به ذکر است در نزدیک‌بینی (میوپی)، کره‌ي چشم بزرگ‌تر از اندازه‌ي طبیعی و در عین حال شبکیه کمی نازک‌تر است و در کسانی که نزدیک‌بینی شدید دارند، به دلیل بزرگ بودن بیش از حد چشم، ممکن است شبکیه یا عصب بینایی تحت فشار قرار گیرد.
ايشان با بيان اين كه هنوز آثار سوئي ناشي از گرسنگي طولاني‌مدت و روزه‌داري بر روي بيماري‌هاي ديگر چشمي مثل آب مرواريد و پير‌چشمي تأييد نشده است، اذعان میدارند: «روزه سبب تشديد ضعف بينايي، يا به عبارتي افزايش نمره‌ي عينك افراد نمي‌شود.» وي بيماران مبتلا به آب سياه (گلوکوم) با فشار طبيعي را گروه ديگري از بيماران چشمي دانست كه روزه‌داري براي آنان قابل توصیه نیست.وي درباره‌ي علت بروز تاري ديد ناشي از گرسنگي نیز گفت: «تاري ديد در اغلب افراد روزه‌دار هيچ ارتباطي به عيوب داخلی چشم ندارد. تاری دید یا اصطلاحاً مقداری «سیاهی‌رفتن» چشم این افراد، عموماً به دليل كم‌خوني يا كاهش قند خون، افت فشار خون و يا ناشي از اختلالات خفیف خون‌رساني به چشم و مغز است که تقریباً هیچ‌وقت هیچ مشکلی برای چشم ایجاد نخواهد کرد.»
روزه‌داري براي بيماران چشمي که شبکيه‌ي چشمشان نازک است، خطرناک است و احتمال دارد موجب آسيب‌ديدگي شبکيه و کاهش بينايي این بیماران گردد. متخصصان تصریح می‌کنند که نازک بودن شبکيه در افراد نزديک‌بين بسیار رايج است و از اين رو اين افراد و همچنین كساني که پزشک، شبکيه‌ي چشم آنها را نازک تشخيص داده است، نباید روزه بگیرند؛ چون به دليل کاهش آب بدن (و به‌ويژه کاهش آب درون چشم) به تدريج زجاجيه‌ي چشم خشک می‌شود و خطر جدا شدن شبکيه و کاهش بينايي افزایش پیدا میکند. به اين ترتيب، با پيشرفت بيماري، گروهي از اين افراد نياز به جراحي چشم خواهند داشت.»
ساير بيماران چشمي را که روزه‌داري برايشان مضر است: «براي بيماراني كه التهاب دروني چشم يا بيماري «بهجت» دارند نیز روزه‌گرفتن ضمن ايجاد ضعف عمومي، علايم بيماري را تشديد مي‌کند. به همين دليل، اين بيماران نیز منع روزه‌داري دارند.
بيماري التهاب دروني چشم و بيماري بهجت نبايد با حساسيت‌هاي چشمي يا عفونت چشم اشتباه گرفته شود، چرا که آن دو بيماري (التهاب دروني چشم و بيماري بهجت) با عوارض ديگري همچون قرمزي چشم (حضور حلقه‌اي دور قرنيه)، آفت دهان و دستگاه تناسلي و عوارض پوستي همراهند، اما عفونت يا حساسيت چشمي صرفاً با علامت قرمزي چشم (قرمزي پراکنده در چشم) مشخص مي‌شود.»
آن دسته از بيماران ديابتي که روزه مي‌گيرند، و با مشکل جدي چشمي مواجه باشند، باید از ادامه‌ي روزه‌داري اجتناب کنند. همچنين جز جراحي شبکيه، بيماراني که يک ماه از جراحي آب مرواريد و ساير جراحي‌هاي چشمشان گذشته باشد، می‌توانند با مشورت پزشکان روزه بگيرند.
یک پژوهش داخلی نشان می‌دهد كه روزه‌داري در بیماران مبتلا به گلوکوم، تأثیر مختصري در كاهش فشار چشم در ساعات بعد از افطار دارد. اين پژوهش در عين حال تصريح مي‌كند: «با وجود كاهش مختصر فشار چشم در ساعات بعد از افطار نسبت به قبل از افطار، در خصوص افراد سالم نياز به توصيه‌ي خاصي براي مصرف مايعات در هنگام افطار وجود ندارد.»
بر طبق پژوهش متخصصان در خصوص «تأثیر روزه‌داري بر فشار داخل چشمي در افراد سالم» آمده است که: «با وجود مطالعات معدودی که در ايران و ساير كشورها در این زمینه انجام گرفته، به دليل وجود عوامل متعدد مداخله‌گر در تنظيم فشار چشم، تاكنون نتيجه‌ي قطعي براي تأثیر روزه‌داري بر فشار چشم در افراد سالم و مبتلايان به گلوكوم (آب‌سیاه) آن پيدا نشده است.»
در اين پژوهش، تعدادي از مردان روزه‌دار داوطلب شاغل با سن كمتر از 40 سال كه سابقه‌ي بيماري سيستميك يا چشمي، از جمله فشار خون بالا، ديابت، گلوكوم، گلوكوم مشكوك يا سابقه‌ي خانوادگي آن را نداشتند، مورد بررسي قرار گرفتند. در اين بررسي، وزن افراد و نيز فشار هر دو چشم در ساعات مختلفی از هفته‌هاي دوم و چهارم ماه رمضان و يك ماه پس از آن در همين دوره‌ي زماني اندازه‌گيري شد.
پس از بررسي‌ها معلوم شد كه وزن افراد در هفته‌ي چهارم نسبت به هفته‌ي دوم به طور متوسط يك كيلوگرم كمتر شده و در يك ماه بعد از ماه رمضان نسبت به هفته‌ي چهارم ماه رمضان، 5/1 كيلوگرم افزايش داشته است. همچنين هيچ‌گونه اختلاف معني‌داري بين فشار چشم راست و چپ اين افراد در هيچ مرحله‌اي وجود نداشت. به طوري كه فشار چشم‌ها بين ساعت 17 تا 19 (قبل تا بعد از افطار) در هفته‌ي دوم ماه رمضان 5/0 ميلي‌متر جيوه و در هفته‌ي چهارم اين ماه، 6/0 ميلي‌متر جيوه كاهش يافته بود كه البته از لحاظ باليني اهميتي ندارد. اين پژوهشگر مي‌افزايد: «فشار چشم تحت تأثیر عوامل مختلفي قرار دارد و سازوكارهاي مختلف پاتوفيزيولوژيك، مدت زمان متفاوت روزه‌داري در ماه‌هاي رمضان در فصل‌هاي مختلف، عادات غذايي متفاوت افراد، ميزان دريافت مواد غذايي در سحر و افطار و نيز شرايط اقليمي خاص، روي تغييرات فشار چشم روزه‌داران اثر مي‌گذارند.»
روزه در بيماري هاي قلبي
پرولاپس یا افتادگی دریچه‌ي میترال، مانع روزهداری نیست. متخصصان قلب و عروق با اشاره به اين كه افتادگي دريچه‌ي ميترال در 15 درصد از افراد جامعه دیده می‌شود و معمولاً در زنان شايع‌تر است، معتقدند: «تپش قلب، سوزن سوزن شدن سينه و درد تیز در طرف چپ سينه از علایم اصلي اين بيماري است.»
وي ضمن بیان این مطلب خاطرنشان کرد: «پرولاپس يا شُلي دريچه‌ي ميترال در اكثر موارد، زمينه‌ي مادرزادي دارد و به ندرت ممكن است به علل غير مادرزادي، مثل روماتيسم قلبي، ایجاد شود.
اين عارضه در افراد مضطرب يا كساني كه زمينه‌ي بيماري‌هاي عصبي و روحي دارند، شايع‌تر است. همچنين بي‌نظمي‌هاي قلبي كه افزايش تپش قلب از عوارض اصلي آن است، در اين افراد بيشتر است.
افتادگي دريچه‌ي ميترال عارضه حادي نيست، اما ممكن است در موارد حاد، به نارسايي دريچه‌اي از قلب كه پرولاپس دارد، منجر شود.»
: «اين بيماران براي روزه‌داري هيچ مشكلي ندارند، اما بايد توجه داشت كه این گروه از بيماران باید قبل از آغاز ماه مبارک رمضان و اقدام به روزهداری، حتماً با متخصص قلب مشورت پزشکی داشته باشند.» پرولاپس دريچه‌ي ميترال در 95 درصد موارد درمان خاصي ندارد،و «اگر اين عارضه با زمينه‌هاي عصبي ايجاد شود، تنها مصرف داروهاي آرام‌بخش و ضد اضطراب براي بيماران تجويز مي‌شود. افتادگي دريچه‌ي ميترال به‌ندرت به درمان جراحي نياز دارد. زيرا عمل جراحي تنها در موارد بروز نارسايي دريچه نياز است و این در حالی است که نارسايي دريچه‌ي ميترال قلب نيز كمتر اتفاق مي‌افتد.»
«مبتلايان به فشار خون بالا در حد خفیف يا متوسط، برای روزه گرفتن باید با نظر پزشک معالج خود و علاوه بر مصرف دارویی كه تا ٢٤ ساعت فشار خون آنان را كنترل مي‌كند، داروهايي با اثر طولاني مانند آتنولول، نيفديپين، آدالات و ديلتیازم را نیز مصرف كنند و حتي‌المقدور ساعت مصرف دارو را بر اساس شرایط ماه مبارک رمضان و بين افطار تا سحر زمان‌بندي نمایند.»
«هرچند بررسي‌ها نشان داده كه روزه براي افرادي كه فشار خون بالا ولي خفيف دارند، بلامانع است و حتي روزه گرفتن در كنترل بهتر فشار خون این افراد كمك مي‌كند، اما براي افرادي كه فشار خون بسيار بالا و غير قابل كنترل دارند، روزه گرفتن مجاز نيست؛ چرا که به دلایل متعدد، از جمله عدم امکان مصرف به‌موقع دارو‌ها، ممکن است به ایجاد فشار خون بسیار بالای اورژانس، موسوم به فشار خون بدخیم، بینجامد.»
آن دسته از بيماران مبتلا به ايسكمي قلبي كه وضعيت پايدار و ثابتي دارند و مي‌توانند با نظر پزشك معالج خود، دو نوبت دارو (هنگام سحر و افطار) مصرف كنند، منعي براي روزه گرفتن ندارند، اما مبتلايان به دردهاي قلبي شديد و كساني كه در فعاليت‌هاي روزمره‌ي خود كمتر از معمول دچار درد و تنگي نفس می‌شوند، يا بيماراني كه به دليل نوع بيماري و درمان آن، وابستگي شديدي به سه وعده دارو دارند، مجاز به روزه گرفتن نیستند.ایسکمی قلبی به معنای کاهش خون‌رسانی به عضله‌ي قلب است که باعث درد قفسه‌ي سینه می‌شود. وي تأکید میکند که روزه گرفتن پس از عمل جراحي قلب، پس از انجام عمل بالون‌زدن و استنت‌گذاري همراه با مصرف دارو‌هایی مثل کلوپیدوگرل و تیکلوپیدین نیز مشروط به آن كه مشكل قلبي بيمار رفع شده باشد، منعي ندارد.
روزه و بیماران کلیوی
به گفته‌ي متخصصان اين بیماریهای، آن دسته از بيماران کليوي که تحت درمان دياليز قرار دارند، نباید روزه بگيرند. بيماران دياليزي قدرت تطابق با پرخوري و کم‌خوري را ندارند و بيشتر اوقات هم کم‌اشتها هستند. از نظر پزشکی، این گروه از بیماران اصلاً قادر به روزه گرفتن نيستند.
افرادي كه كليه‌ي سنگ‌ساز دارند و همچنین بيماران مبتلا به دفع پروتئين در ادرار، بايد از روزه امتناع كنند. بيماراني كه كليه‌ي آنها پروتئين دفع مي‌كند، از آن‌جا که خطر لخته شدن خون در آنها بالا است، نبايد روزه بگيرند. البته روزه گرفتن برای آن دسته از بيماراني پيوندي كه پيوند كليه‌ي آنها خوب انجام شده، مانعي ندارد.
با توجه به اين که روزه‌داران در معرض کم‌آبي شديد قرار دارند و مواد زاید با غلظت بالا در ادرارشان دفع مي‌شود، در اين ماه براي پيشگيري از تشکيل سنگ‌های کلیه و سيستم ادراري، بايد به مصرف مايعات بيشتري در سحر و افطار مبادرت نمايند.
افرادي که تشکيل سنگ‌هاي ادراري در آنها فعال است و ظرف مدت 6 ماه، بيش از 2 سنگ ادراري داشته‌اند و يا هم‌اکنون سنگ ادراري دارند، بهتر است موارد احتياط را در زمينه‌ي مصرف مايعات رعايت نمايند؛ اما روزه‌داراني که فقط يک نوبت سنگ ادراريِ درمان شده داشته‌اند، به شرط مصرف آب فراوان بين افطار تا سحر، مي‌توانند روزه بگيرند؛ هر چند كه بسيار ضروري است اين افراد تحت نظر پزشک باشند.مصرف برخی داروهای خاص نیز ممکن است با افزایش احتمال سنگ‌سازی کلیه همراه باشد. و وضعيت روزه‌داري و عدم نوشيدن آب، اين خطر را دو چندان مي‌كند.
با توجه به اين كه كنترل دقيق قند خون براي بيماران ديابتي الزامي است، پس متأسفانه زنان باردار ديابتي قادر به روزه‌داري نيستند. چون عدم كنترل دقيق ميزان قند خون در ديابت دوران بارداري عوارض شديدي را براي مادر و جنين به همراه دارد.
همچنين زنان ديابتي بايد ميزان قند خون را دقيقاً كنترل كنند و آن را در حد طبيعي حفظ نمايند.
قند خون زنان باردار ديابتي در حالت ناشتا بايد زير 90 میلی‌گرم درصد باشد و بايد توجه شود كه قند خون اين افراد، دو ساعت پس از غذا زير 120 میلی‌گرم درصد باشد. پس زنان باردار مبتلا به ديابت بايد در طول روز، بين 3 تا 7 بار انسولين تزريق كنند. همه‌ي اين موارد حاكي از اين است كه از نظر پزشكي، روزه‌گرفتن اين افراد به هیچ‌وجه واجب نيست و چه‌بسا اشكال شرعي هم داشته باشد.اگر قند خون زنان مبتلا به ديابت در حد طبيعي كنترل شود، اين افراد مي‌توانند بي هيچ مشكلي باردار شوند. زيرا حفظ سطح قند خون در محدوده‌ي طبیعی، مادر و جنين را از عوارض احتمالي مصون مي‌دارد. اما افزايش قند خون بيش از حد طبيعي، هم براي جنين و هم براي مادران ديابتي عوارض شديدي در پي دارد. زناني كه از نظر ارثي در معرض ابتلا به ديابت هستند، يعني يك يا چند نفر از افراد درجه‌ي يك خانواده‌ي آنها مبتلا به ديابت هستند، بايد قبل از اقدام به بارداري و نيز در طي اين دوران، از نظر ديابت دوران بارداري كنترل شوند. اين امر به‌ويژه در هفته‌هاي 24 تا 28 بارداري اهميت بسزايي دارد.
روزه، درمان مؤثري برای كنترل چربي و فشار خون و نيز حل مشكل اضافه وزن افراد چاق است. متخصصان تغذيه می‌گویند: «با توجه به اين كه امروزه به غلط در رژيم‌هاي غذايي از روغن، نشاسته و قند زيادي استفاده مي‌كنند و تحرك كافي نيز وجود ندارد، زمينه‌ي شيوع اضافه‌وزن و به دنبال آن، سكته‌هاي مغزي و قلبي در همه‌جاي جهان و نيز کشور ما به طرز بی‌سابقه‌ای افزايش يافته است.
بر اين اساس، امروزه بيماري‌هاي قلبي و عروقي شايع‌ترين عامل مرگ و مير افراد در سنين 40 تا 50 سال است و بنابراين، روزهداری به معنای امساك از غذا خوردن به مدت 12 تا 14 ساعت در طول روز و آن هم برای مدت يك ماه، موجب كاهش مصرف مواد غذايي چرب و نشاسته‌اي و در نهایت، کاهش خطر بروز بيماري‌هاي قلبي عروقی خواهد شد.
روزه حتي امكان جذب و مصرف چربي‌هاي زائد و ذخيره‌ي بدن را فراهم مي‌كند. مصرف ميوه‌ها و سبزي‌ها و لبنيات در وعده‌های سحري و افطار، به دفع سموم و چربي‌هاي زايد كمك بيشتري مي‌كند.
به هیچ وجه نبايد در اين دو وعده از مقدار زيادي حبوبات استفاده نمود؛ چون در غير اين صورت و به دلیل مشکلات گوارشی متعدد، آن فایده‌ي روحانی و سلامت جسمي كه از روزه‌داري انتظار مي‌رود، به‌دست نخواهد آمد. از خوبي‌ها و فايده‌هاي ديگر روزه‌داري در سلامت جسمي افراد اين است كه غلظت اسيد اوريك (كه از سموم مضر بدن به شمار مي‌آيد و در خون برخي افراد، غلظتي بيش از حد معمول دارد) با روزه‌داري به طور قابل توجهي كاهش می‌یابد و فرد در وضعيت جسماني مطلوبي قرار مي‌گيرد.
:: برچسب‌ها:
روزه و افزایش عمر
