90 درصد روغنهای وارداتی بیکیفیت است
براساس آمار گمرک میزان واردات روغن زیتون فرابکر به کشور بسیار ناچیز و حدود 10 درصد روغنهای وارداتی است و حدود 90 درصد واردات این محصول بیکیفیت است.
بخشی از روغن زیتونهای بیکیفیت به صورت قاچاق وارد و در بازار توزیع میشود و گزارش میشود که برخی روغن زیتون بیکیفیت را به صورت فلهای وارد میکنند و سپس با نام و برند داخلی به فروش میرسانند.
مجری طرح زیتون وزارت جهادکشاورزی گفت: بر اساس گزارش های گمرک ایران و مشاهدات در بازار، عمده روغن های زیتون وارداتی به کشور کم کیفیت و روغن پومیس یا روغن تفاله زیتون است. محمد رمضانی ملک رودی به خبرنگار ایرنا در سمنان افزود: عمده روغن زیتون مصرفی در کشور، مانند روغن نباتی، وارداتی است و از کیفیت کمی برخوردار است.
وی تصریح کرد: روغن تفاله زیتون در کشورهای اروپایی و در همسایگی ایران در ترکیه، به قیمتی نازلی معادل حدود 10 هزار تا 15 هزار ریال به کشور وارد می شود و در عمده فروشگاه های کشور به نام روغن پومیس که همان روغن تفاله زیتون است به فروش می رسد.
وی ادامه داد: معتقدیم بخشی از روغن زیتون وارداتی به کشور نیز با روغن های دیگر مخلوط و با نام جدید وارد بازار می شود که نه تنها در ارتقای سلامت شهروندان تاثیری ندارند، بلکه مُضر است.
قیمت روغن زیتون خارجی دو برابر ایرانی است
روغنی که باعث جلوگیری از سکته قلبی و مغزی میشود و از تشکیل سلولهای سرطانی ممانعت میکند چندان در کشور ما مصرف نمیشود. آخرین آمارها نشان میدهد هر ایرانی در سال صدگرم روغن زیتون استفاده میکند. یکی از علل اصلی این مصرف اندک، به قیمت بالای این روغن برمیگردد. وقتی در کشوری مصرف شیر بهدلیل افزایش قیمت چندصدتومانی 30درصد کاهش مییابد دیگر چه انتظاری درباره مصرف روغن زیتون با قیمتهای 60 تا 80هزارتومانی در لیتر میتوان داشت. این قیمت بالا علاوه بر اثرگذاری بر مصرف، از سوی دیگر انگیزهای شده برای ورود سودجویان به این بازار. سود سرشاری که از مخلوطکردن روغنهای نباتی با روغن زیتون به دست میآید سبب شده نوع اصل این محصول را به سختی بتوان پیدا کرد. شناخت روغن اصل نیز کار چندان سادهای نیست که از عهده هر کسی برآید. اما دانستن چند نکته شاید به انتخاب صحیحتر محصول مورد نظرتان کمک کند. گیتی روزآفرین از تولیدکنندگان روغن زیتون به مصرفکنندگان توصیههایی دارد که در ادامه میخوانید:
در بازار روغن زیتونهای فلهای با قیمتهای بالاتر از انواع صنعتی عرضه میشود. دلیل آن چیست؟
روغن زیتونهای باز (فاقد بستهبندی مناسب) غیرمجاز و غیرقانونی عرضه میشوند و هیچ اطمینانی در مورد بهداشتی بودن آنها وجود ندارد، اما روغن زیتونهای صنعتی با نظارت مستمر از نظر کیفیت و سلامت، تولید میشوند و استانداردهای تعریفشدهای دارند. معمولا فروشندگان روغن زیتونهای فلهای و باز ادعا میکنند این روغنها خلوص بیشتری دارد، در صورتی که چنین ادعایی اصلا صحت ندارد، اتفاقا موضوع برعکس است و از طرفی روغن زیتونهای باز در برابر اکسیژن، نور و هوا با ایجاد ذرههای فتواکسید سریعتر روند فساد را طی میکنند و قیمت بالاترشان نسبت به روغنهای کارخانهای به دلیل حجم پایین تولید است که در ازای آن قیمت نهایی محصول افزایش پیدا میکند و این موضوع ارتباطی به خلوص و کیفیت ندارد.
چه تقلبهایی در تولید و عرضه روغن زیتون وجود دارد؟
تولید روغن زیتون بهدلیل فرآیند پیچیدهای که دارد بسیار پرهزینه است و همین مساله موجب بالاتررفتن قیمت تمامشده این روغن میشود. قیمتهای 60 تا 80هزارتومانی انگیزه لازم را برای ورود سودجویان به این بازار فراهم کرده است. عمدهترین روش سوءاستفاده هم مخلوطکردن روغنهای نباتی با روغن خالص زیتون است یا روغن تفاله زیتون را وارد روغن زیتونهای تصفیهشده میکنند. امکان فهمیدن این تقلب بهراحتی وجود ندارد و نمیتوان سنجید که چه میزان روغن تفاله زیتون به آن افزوده شده است. در حال حاضر به دلیل عرضه روغنهای مخلوط با روغن زیتون و تفاله زیتون تحت عنوان «روغن زیتون خارجی» در بازار، مشکلات زیادی برای تولیدکنندگان ایجاد شده که موجب بهفروشنرسیدن روغن زیتون اصلی داخلی در بازار شده است. بنابراین نخستین اقدام، آن است که تنها برندهای معتبر و شناختهشده را خریداری کنیم.
نوع تقلبی این روغن را از روی رنگ آن میتوان تشخیص داد؟ برخی گمان میکنند هرچه رنگ روغن زیتون تیرهتر باشد مرغوبیت آن بیشتر است.
خیر. روشهای مختلفی وجود دارد که میتوان رنگ روغن را بهوسیله آن تغییر داد. بنابراین تیره و روشنبودن رنگ روغن زیتون ملاک کیفیت آن نیست. روغن زیتون خوب باید بوی زیتون یا سبزی یا سیب بدهد که مربوط به نوع زیتون یا زمان برداشت آن است. اگر بوی فلزی احساس کردید، بدانید که روغن، نامرغوب یا فاسد است.
روغن مرغوب را چگونه میتوان تشخیص داد؟
اگر شامه خوبی دارید، از بوی روغن زیتون هم میتوانید پی به کهنگی یا تازگی آن ببرید. بوهایی تند شبیه علف، سبزی، سیب و گوجهفرنگی از جمله بوهایی است که افرادی با شامه خوب در توصیف روغن زیتون اصل به کار میبرند. در صورتی که روغن، بوی فلز یا زنگ آهن بدهد نشانه بیکیفیتی و تحلیلرفتن خواص یا حتی فاسدشدن آن است. مرحله بعدی، چشیدن روغن است. برای این کار طوری روغن را روی زبان بریزید که سقف دهان را نپوشاند. مزه روغن نامرغوب روی زبان به کندی پخش میشود. برخی روغنهای خوب در عقب دهان مزه تندی ایجاد میکند که نشانه برداشت زیتون نارس است و با افزایش رسیدگی، مقدار تندی آن کاهش مییابد. مقداری از آن را روی زبانتان بگذارید و بدون بستن دهان، به مزه و نحوه پخش آن روی زبانتان دقت کنید. اگر به سرعت پخش شد و در انتهای زبانتان مزهای تند حس نکردید، خوب است و در صورت احساس مزه تندی علامت کال و نارسبودن زیتون هنگام برداشت محصول است. البته مزه تلخ هرچه بیشتر باشد، نشانه مرغوبیت و حفظ خواص آنتیاکسیدان روغن زیتون است.
روغن زیتون را در چه شرایطی نگهداری کنیم تا سالم بماند؟
دمای مناسب برای نگهداری روغن زیتون ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد بالای صفر است، بنابراین نیازی نیست روغن زیتون در یخچال بماند. اگر این روغن در معرض اکسیژن هوا قرار بگیرد (بر اثر باز و بستهشدن زیاد درب بطری)، رادیکالهای آزاد در آن ایجاد میشود که روند فسادش را تسریع میکند. نور نیز باعث اکسیداسیون خودبهخودی در آن میشود، پس اگر در معرض نور قرار گیرد خیلی زود فاسد خواهد شد، بنابراین روغن زیتون باید در ظرف شیشهای تیره به دور از نور و هوا قرار گیرد تا سالم بماند.
روغن زیتون خالص و مرغوب را بشناسید
رنگ روغن زیتون خالص و مرغوب زرد متمایل به سبز است باید تلخی و تیز بودن آن، انتهای گلو را بسوزاند.